Түсіпова Дәметер Молдаханқызы атындағы педиатриялық пәндер кафедрасы

Ахметжанова Динара Оралгазыевна

PhD, жоғары санатты дәрігер-педиатр. Медициналық еңбек ету мерзімі -13 жыл. Педагогикалық еңбек ету мерзімі – 4 жыл. Ғылыми бағыты: педиатрияның жеке сұрақтары. PhD бойынша диссертация қорғалған. 10-нан астам ғылыми мақалалардың авторы. “Д витамині және ДСТ бар балаларда остеопенияның алдын алу”атты авторлық құқық объектісіне әдістемелік ұсынымдар мен айрықша мүліктік құқықтары бар. 1 ұтымды ұсыныс куәлігі бар. РФ, Барнаул қаласында сынақтан өткен.

1957 жылы емдеу факультетінің балалар аурулары кафедрасы ашылғанда кафедра меңгерушісі Балкобекова Даметер Молдахановна болды.

Екінші меңгеруші Парийская Тамара Владимировна (1958 – 1959 жж.) болды.

1959 жылдың қыркүйегінен 1962 жылдың қыркүйегіне дейін кафедраны Вульф Софья Матвеевна басқарды.

1962 жылдың қарашасында кафедраны М.ғ. д., профессор Коган Михаил Борисович басқарды. 1965 жылы емдеу факультетінің балалар аурулары кафедрасы педиатрия факультетінің педиатрия кафедрасы болып қайта құрылды. Ол пропедевтика, факультеттік және госпитальдық педиатрия курстарынан тұрды. Ал 1972 жылы кафедра госпитальдық педиатрия кафедрасы болып қайта өзгертілді.

1987 жылдан 1994 жылға дейін кафедраны М.ғ. д., профессор Седунов Николай Дмитриевич басшылық етті.

1994 жылдан 2003 жылға дейін м.ғ. д., профессор Тулеутаева Галия Айтмухаметовна кафедра меңгерушісі қызметін атқарды.

2003 жылдан 2014 жылдың қыркүйегіне дейін кафедраны М.ғ. д., профессор Джаксалыкова Куляш Каликановна басқарды.

2014 жылдың қыркүйек айынан бастап кафедраны балалар хирургиясы кафедрасымен біріктірді және кафедрада м. ғ. д., профессор Дюсембаев Азат Ануарбекұлы меңгеруші болды.

2016 жылдың қыркүйек айынан педиатрия кафедрасын М. ғ.к. Алимбаева Алия Рахметуллиновна басқарды.

2018 жылдан бастап Түсіпова Дәметер Молдаханқызы атындағы педиатрия кафедрасы болып өзгертілді.

 

Педиатрия кафедрасының алтын қоры – оның қызметкерлері болған және болып келеді. Кафедрада профессор Дадамбаев Е. Т., профессор Аханзарипов А. З., доценттер Искаков Г. К., доцент Шарипов С.Ш., Брыжахина Л. А., Дубовец И. А., Колесникова И. Н., Сафронов В.В., Высоцкая А.А., Телепнева Г.Ф., Терновая Л.Ф. Хлопова Л.Г. жұмыс істеді.  Кафедра түлектері: Матиев Б. Г. – Ингушетия Республикасының Денсаулық сақтау министрі, Соловьева И. Л.-Ульянов медициналық университетінің педиатрия кафедрасының профессоры, Мусинов С. Р.- Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің жауапты хатшысы, Қайдарова А. Т. – ҚР медициналық қызметті және денсаулық сақтауды дамытуды бақылау басқармасының бастығы, Апсаликов К. Н. – радио медицинасы және экология ҒЗИ директоры, профессор, Дадамбаев Е. Т.-ҚазҰМУ амбулаториялық-емханалық көмек кафедрасының меңгерушісі, Жетпісбаев Г. А.-ҚазҰМУ педиатрия кафедрасының профессоры, Туменова Б. Н. – “Аман – Саулық” қоғамдық қорының президенті, Р. И. Розенсон – Нұр-сұлтан қаласының медициналық университетінің балалар аурулары кафедрасының профессоры, Г. А. Жақсылықова- Нұр-сұлтан қаласының медициналық университетінің білім беру ісі жөніндегі проректоры, Н. Шайжунусова Ж. – Семей қ. медициналық университетінің тағам гигиенасы кафедрасының профессоры, Ситказинова Г. К.- ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Медициналық көмекті ұйымдастыру департаментінің Ана мен бала денсаулығын сақтау басқармасының бас педиатры. Олар қайда жұмыс істесе де  педиатрия кафедрасының түлегі атағын абыроймен атқарады .Кафедра жұмысына лаборанттар үлкен үлес қосты: Когутенко А. Н., Деркач Р. Э., Асылаева Б. Ш., Бородаева Т. С., 1994 жылдан осы күнге дейін кафедрада лаборант Наурызова М. Т., Трумова К. К. жұмыс істейді.

Кафедрада дипломға дейінгі және дипломнан кейінгі білім беру бағдарламалары жүзеге асырылады.

Қазіргі уақытта кафедрада 11 қызметкер жұмыс істейді. Кафедраның ғылыми дәрежелілігі 36% -ды құрайды. Екі қызметкер м.ғ. к., екеуі  PhD докторы дәрежесіне ие. Сондай-ақ кафедраның бір қызметкері докторант, үшеуі магистрант.

ДСМ 2007 жылғы бұйрығы негізінде, педиатриялық компонентті күшейту мақсатында, кафедра қызметкерлері “жалпы медицина” факультетінің 5 курсы үшін екі электив ұйымдастырылды: “Жаңа туған нәрестелерге амбулаториялық-емханалық көмек” және “Баланың өсуі мен дамуы”.

Университет Миссиясына қол жеткізу үшін кафедраның оқу процесіне жаңа білім беру технологиялары белсенді енгізілуде: Биохимия және Қоғамдық денсаулық сақтау кафедрасымен интеграцияны енгізу-интеграцияланған сабақ өткізу, 5 курста олимпиадалар өткізіліп, үш тілділікті енгізді. 13.11.2018 ж . ревматология және инфекциялық емес аурулар кафедрасы Д. М. Тусупова атындағы педиатрия кафедрасымен бірлесіп “Балалардағы қолқа ақаулары” тақырыбында “Ревматология, оның ішінде балалар ревматологиясы” және “Кардиология, оның ішінде балалар кардиологиясы” мамандықтары бойынша 2-ші жыл резиденттерімен “TBL+CBL”технологиясы бойынша сабақ өткізді. “Ревматология, оның ішінде балалар ревматологиясы” мамандығының оқытушысы Рымбаева Тамара Хамитқызы барлық қатысушыларды практикалық сабақтың өту формасымен таныстырып, осы тақырыптың мақсаты мен міндеттерін атап өтті. Бірлескен сабақты өткізуді ұйымдастыруға “Кардиология, соның ішінде балалар кардиологиясы” мамандығының оқытушысы, PhD Абылгазинова Айжан Жаксыкелдиевна да  қатысты.

Сабаққа екі кафедраның да оқытушылары шақырылды: ҚР еңбек сіңірген профессоры Иванова Райфа Латыфовна, кафедра меңгерушілері Алимбаева Алия Рахметуллиновна, Горемыкина Майя Валентиновна, доцент Алибекова Рабига Изетовна, педиатрия кафедрасының ассистенттері. Тік командалық-бағытталған оқыту (TBL), жағдайға негізделген оқыту (CBL), объективті-құрылымдалған клиникалық емтихан (ОСКЭ), интеграцияланған клиникалық симпозиум, мини-клиникалық емтихан, симуляция және т. б. енгізілді. Сонымен қатар, кафедра қызметкерлерінің біліктілігін арттыру мақсатында алыс және жақын шет елдерден республикалық деңгейдегі жетекші мамандар шақырылады. Соңғы 2 жылда Германиядан – Штутгарт қаласынан “Святая Ольга” госпиталі – профессор Стефан Иллинг Хенмарк , Алтай ММУ “Балалар аурулары пропедевтикасы” кафедра меңгерушісі, м. ғ. д., профессор -Лобанов Юрий Федорович, Ульянов медициналық университетінің педиатрия кафедрасының профессоры – Соловьева И. Л. Шақырылды.

2018 жылдың 28 қарашасында кафедра меңгерушісі м.ғ. к. Алимбаева.А. Р. басқаруымен “UniversityMedicalCenter” корпоротивті қоры, Нұр-сұлтан қаласының Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығының балалар онкологиясы бөлімшесінің меңгерушісі –  Әбенов Арман Максұтұлының қатысуымен дөңгелек үстел ұйымдастырылды.

Кітапханада әдебиетпен танысу және жұмыс істеу үшін кітапхана сағаты бөлінді. Алдын ала жасалған кесте бойынша білім алушылар қажетті әдебиеттерді іздеумен айналысады (кітапханашының көмегімен), кафедра қызметкерлері өз білімін жетілдірумен, әдебиеттерді іріктеумен айналысады.

Кафедраның ғылыми қызметі тұрақты дамуда, ғылыми зерттеулер спектрі кеңеюде, кафедра резиденттермен толығуда. Қазір кафедрада 12 резидент, 101 дәрігер-интерндер оқытылуда, магистранттар мен  докторанттар қорғауға дайындалуда.

Кафедраның ғылыми басым бағыты – “Әр түрлі жастағы балалардың денсаулығы”.Жобаның мақсаты: ерте диагностиканың құрылымы мен критерийлерін, жаңа туған нәрестелер мен әртүрлі жастағы балалар ауруларының, зәр шығару жүйесінің аурулары бар балалардың генетикалық, биохимиялық, иммунологиялық ерекшеліктерін зерттеу.

Осы тарихи кезеңде педиатрия бойынша интернатура кафедрасы 6093 жоғары білікті дәрігер-педиатрларды дайындады.

 

Кафедра қызметкерлері 35 – тен астам Халықаралық конференцияларға, 60-республикалық конференциялар мен семинарларға, сонымен қатар жыл сайын аймақтық конференциялар мен семинарларға белсене қатысты. Кафедра қызметкерлері Қазақстан Республикасында және шет елдерде өз біліктілігін белсенді түрде арттыруда: кафедраның 6 қызметкері шетелде (Корея, Россия, Израиль) мамандықтары бойынша білім алды. Оқытушылар ұжымы дәрігер-интерндерге арналған “Дәрігер-педиатрдың практикалық дайындығындағы ОҚКЕ (ОСКЭ)” орыс және қазақ тілдерінде 2008-2009 жж.аралығында таралымы 200 дана, “Балалар аурулары” пәні бойынша орыс-қазақ-ағылшын тілдерінде медициналық терминологиялық сөздікті 2015 жылы таралымы 100 дана, “Тиімді перинаталды күтім. Неонатология сұрақтары” атты оқу-әдістемелік құрал қазақ тілінде 2014 жылы , “Балалар хирургиясы” оқулығын қазақ тілінде – 2015 жылы, “Балалар хирургиясы және педиатриядағы жедел жәрдем көмегі бойынша жылы,  тәжірибелік дағдыларды игеру алгоритмі” атты оқу-әдістемелік құралды 2016 жылы басып шығарды.

Соңғы 10 жыл ішінде интерн-педиатр түлектері жыл сайын Республикалық олимпиадаға қатысып (2016 жылы Ақтобеде – “Үздік дәрігер интерн-педиатр”   -Қуанышпеккызы Айгерім,

2017 жылы – Астанада-интерн Сахариева Гухар) жүлделі орындарды иеленеді. Резиденттермен соңғы 3 жылда 56 мақала мен тезистер жарияланды. Республикалық байқауда 2017 жылдың-“Үздік интерні” (интерн Куанышбеккызы А.)  баяндамасын қорғап бірінші орын алды. Біздің кафедра клиникалық практиканың жүктелуіне қарамастан, интерндермен және резиденттермен бірге жүргізілетін белсенді тәрбие жұмысын жүргізу үшін уақыт табады. Кафедра интерндермен, резиденттермен бірлесе отырып, сырттан демеушілерді тарта отырып, неврология және педиатрия бөлімінің емделушілері үшін түрлі қайырымдылық акцияларын, тұрмысы төмен отбасыларға арналған концерттерді өткізеді.

 

Кураторлық топпен жұмыс түрлі бағытта жүргізіледі, мысалы: Абай атындағы театрға, рухани әлемін байыту мақсатында суретшілердің көрмесіне. Тіпті экологиялық демалыс кезінде де кафедра қызметкерлері ПОҚ арасында волейбол, баскетбол, арқан тарту бойынша спартакиадаларда өнер көрсетіп, университет өміріне белсене қатысады. “Рухани Жанғыру” бағдарламасын жүзеге асыру мақсатында кафедрада ұлы ақындардың кезін, олардың атақты шығармаларын, сондай-ақ, халқымыздың салт-дәстүрлерін еске алу үшін викторина, концерттер форматында іс-шаралар өткізілді. Оқу материалдарын неғұрлым жақсы меңгеру үшін, сондай-ақ, өзін-өзі оқыту дағдыларын тәрбиелеу және қалыптастыру үшін резиденттермен интерндерге арналған интегрирленген сабақтар, сонымен қатар пәндік олимпиадалар, жыл сайынғы “Үздік интерн” конкурсы өткізіледі.

1974 жылы Семей мемлекеттік медицина институтының құрамында, балалар облысттық ауруханасында, балалар хирургиясының доценттік курсы ашылды. Доценттік курстың меңгерушісі тәжірибелі хирург, медицина ғылымының кандидаты Кох.А.А. болып тағайындалады, курс ассистенті болып жоғары квалификациялы хирург Лопата А.К. болады.

1975 жылы Семей мемлекеттік медицина институтында, балалар хирургиясы кафедрасы ашылады. 2002 жылға дейін бұл кафедраны доцент Аханзарипов Заманбек Аханзарипович басқарды, ол 1989 жылы докторлық диссертацияны қорғады. Аханзарипов З.А басшылығымен Буланова А.А., Санбаев М.С., Исханов өздерінің кандидаттық диссертацияларын қорғады.

Аханзарипов З.А. басшылығымен Павлодар, Шығыс Қазақстан және Семей облыстарында балалар хирургиясы орталығы ашылды. Бұл орталықта жоғары санатты кадрлар дайындалды, осының арқасында Шығыс Қазақстан облысының балалар хирургиясы дамыды және балалар хирургтарының мектебі құрылды.

2002 жылдың қыркүйегінде балалар хирургиясы кафедрасын, профессор, медицина ғылымының докторы Дюсембаев Азат Ануарбекович басқарды. Профессор Дюсембаев А.А басқару кезінде балалар хирургиясы бөлімшесіне, бас ми жарақаттарында және тірек қимыл апаратына жасалатын жоғары эффективті оперативті тәсілдер қолданыла бастады. Бас сүйегіне он шақты операциялар жасалды, көптеген ата-аналар өздерінің алғысын білдірді. Профессор Дюсембаев А.А басшылығымен өзінің кандиданттық диссертациясын Курмангазина А.Е. қорғады.

Кафедрада жұмыс істегендер: қазіргі профессорлар Ташев И.А., Рахметов Н.Р., “Болашақ” президенттік программасы түлегі, медицина ғылымының докторы, анестезиология және реаниматология кафедрасының меңгерушісі Сыздыкбаев М.К., медицина ғылымдарының кандидаттары, доценттері Елисеева Н.Т., Маусымбаев К.М.,Темиркулов А.Т., Мусин Г.Ж., медицина ғылымдарының кандидаты Буланова А.А., Сапарова К.Г., ассистенттер Искакбаева М.О., Юшицин Э.Ф., Журбенко А.И., А.А.Садыкова, Жаринов В.Ф., Омаров Б.К., лаборант Трумова К.К.

2018 жылдан бастап балалар хирургиясы және ортопедия кафедрасын медицина ғылымдарының кандидаты Курмангазина Айгуль Есенкелдиевна басқарды. Кафедра қызыметшілерінің қатарына медицина ғылымдарының докторы, профессор Дюсембаев А.А., кафедра ассистенттері: м.ғ.к Санбаев М.С., м.ғ.к Аубакиров М.Т., Аликенов К.К., Гамзаева Е.М., кафедра докторанттары: Жаркимбаева А.Д., Туктиева Н.А. және кафедра лаборанты Турарбекова А.М.

Кафедраның қалыптасқанынан бастап 1 докторлық және 5 кандитаттық диссертациялар қорғалды, кафедра қызметкерлерімен 520 мақала, 2 монография, 10 методикалық ұсыныстар, 25 өнертабыстар патенттелген, 40 рационалды ұсыныстар және 3 оқулық құрал, мемлекеттік тілде балалар хирургиясына байланысты кітап шығарылды.

Кафедраның басым бағыты, балалар ішегінің резекциясының нәтежиесін зерттеу, ауыр перитониттің емін әзірлеу, бас ми жарақатының емін, гидроцефалияны, балалардағы жұлын жарықтарын, өкпенің ірінді деструктивті аурулырын тиімді түрде емдеу болып табылады.

Бұл кафедраның қызыметкерлері Павлодар және Өскемен қалаларындағы балалар хирургиялық бөлімшелеріне консультативті методикалық көмек көрсетіп отырады.

Бұл базалық оқу орнының практикасына, кафедра дәрігерлері мен практика дәрігерлерінің жасап шығарған әдістері ендірілді: ішекаралық анастомоз салу әдісі, ішек тігіс салудағы профилактика әдісі, эвентрацияның хирургиялық емдеу әдісі, лимфотропты антибактериальді терапия, ірінді қабынулық үрдістер кезінде қанның эндоваскулярлы лазерлік сәулеленуі, ішек парезі кезінде профилактика әдісі, эхинококтік кисталардың пластика әдісі, балалардағы аппендоэктомияның жаңа әдісі,  ауыр БМЖ кезіндегі емдеу әдісі, балалар гипоспадиясы кезінде жаңа емдеу әдісі.

Кафедра ассистенті Аубакиров М.Т. бастамасымен 2012 жылдан бастап Семей қаласының Перинаталды орталығында неонатологиялық хирургиялық төсектер орналастырды. Перинаталды орталықтанәрестелердің даму ақаулықтарында оперативті ем шаралар және операциядан кейінгі нәрестелерді жүргізу неонатологтармен бірге жүргізілді. Нәтижесінде нәрестелердегі кемістіктердің арасындағы өлім-жітім 4 есе азайды.

Қазіргі кезде кафедраның профессорлық-оқытушы құрамы және Университеттік госпиталь бөлімше дәрігерлері бір үлкен ұжым болып, алдарына қойған негізгі мақсаттары қоғамның әлеуметтік дамуының жаңа бағыты жағдайында балалардың денсаулығын сақтау және сапалы емдеу беретін жоғары санатты мамандарды дайындау.